Av. Fatih Özerol tarafından gönderildi.
Hırsızlık suçuna ilişkin hükümler, TCK md.141 – 147 arasında yer alan maddelerde düzenlenmiştir. Zilyedinin rızası olmadan başkasına ait taşınır bir malı, kendisine veya başkasına bir yarar sağlamak maksadıyla bulunduğu yerden alınmasıyla hırsızlık suçu meydana gelir.
Muhafaza altına alınan malın alınması, bilişim sistemlerinin kullanılması, özel beceriyle malın alınması, kamuya ait malın alınması gibi haller ise hırsızlık suçunun nitelikli halini oluşturmaktadır.
Hırsızlık suçu re’sen soruşturulan bir suçtur. Şikayet süresi bulunmamakla birlikte 8 yıllık dava zamanaşımı süresi bulunmaktadır. Hırsızlık suçunun basit hali uzlaştırmaya tabiidir. Suçun basit ve nitelikli halinin kovuşturmasında asliye ceza mahkemesi görevlidir.
Emsal Karar
Yargıtay 2. Ceza Dairesi’nin 2021/9525 E. ve 2022/75 K. sayılı kararı: ‘’Sanığın suça konu cep telefonunu müştekiden aldığı yerin iş yeri yemekhanesi olduğunun anlaşılması karşısında, sanığın eyleminin 5237 sayılı TCK’nın 142/1-b maddesinde düzenlenen suçu oluşturduğu gözetilmeden, suç vasfında yanılgıya düşülerek aynı Kanun’un 141/1. maddesi ile uygulama yapılması suretiyle eksik ceza tayini bozmayı gerektirmiştir.’’
Yargıtay 17. Ceza Dairesi’nin 2019/12416 E. ve 2020/2579 K. sayılı kararı: ‘’Sanığın, 23,00 TL parayı çaldığı Cami'de bulunan kamerayı görmesi üzerine kayıt yapan hard diski de götürerek Cami dışında parçalaması şeklindeki eyleminin hırsızlık konusunu oluşturduğundan, hırsızlık suçunun konusunu oluşturan eşyaya yönelik zarardan dolayı ibadethanelere ve mezarlıklara zarar verme suçunun yasal unsurlarının oluşmayacağının kabulünde zorunluluk bulunduğunun göz ardı edildiği anlaşılmakla, mala zarar verme suçundan kurulan mahkumiyet hükmüne karşı mahallinde kanun yararına bozma yoluna gidilmesi mümkün görülmüştür.’’
Yargıtay 2. Ceza Dairesi’nin 2021/1931 E. ve 2021/11436 K. sayılı kararı: ‘’Dairemizin istikrar kazanan kararlarında da, kullanma hırsızlığı suçunun oluşabilmesi için geçici yararlanma amacıyla alınan mal bir araç ise bu aracın kısa bir süre kullanıldıktan sonra sahibine geri verilmesi veya kolaylıkla bulunabileceği bir yere bırakılması, henüz bırakılmamış ise geri verilmek üzere alındığının açıkça anlaşılması ve iade amacının araç alınırken mevcut olması gerektiği belirtilmiştir.’’
Unsurları ve Şartları
Suçun konusu ekonomik değere sahip taşınabilen bir malın çalınmasıdır. Araba, cüzdan, cep telefonu ve benzeri taşınabilir mallara örnek oluşturmaktadır.
Suçun düzenlenme amacı zilyetliği korumaktır. Zilyetlik, bir kimsenin bir mal üzerindeki fiili hâkimiyeti olarak tanımlanır. Bir kimsenin taşınır mal olan cep telefonunun rızası dışında elinden alınması halinde hırsızlık suçu oluşmaktadır.
Cezayı Azaltan ve Arttıran Düzenlemeler
Hırsızlık suçunun gece vakti işlenmesi halinde verilecek ceza yarı oranda arttırılır. Güneşin batmasından bir saat sonra başlayan ve doğmasından bir saat evvele kadar devam eden zaman süresi gece vakti olarak kabul edilmektedir.
Hırsızlık suçuna konu olan malın ekonomik değerinin düşük olması halinde cezada indirim yapılabilir veya ceza vermekten vazgeçilebilir. Suçun işlendiği tarihteki brüt asgari ücretin onda birine (1/10) kadar olan malların değeri az olarak kabul edilir.
Paydaş veya elbirliği ile mülkiyetin söz konusu olduğu mallar ve alacağın tahsil edilebilmesi amacıyla hırsızlık suçunun işlenmesi halinde, 2 (iki) aydan 1 (bir) yıla kadar hapis cezası veya adli para cezasına hükmedilebilir.
Sanık ağır ve acil bir ihtiyacını karşılamak amacıyla hırsızlık suçunu işlemesi halinde somut olayın niteliğine bağlı olarak verilecek cezada indirim yapılabilir veya ceza vermekten vazgeçilebilir.
Taşınır malın, suç işlemek amacı dışında olmak şartıyla, geçici bir süre kullanılıp tekrar zilyedine iade etmek üzere suçun işlenmesi halinde ceza yarı oranda indirilir. Otomobili kısa bir süre kullandıktan sonra sahibine iade edilmesi halinde kullanma hırsızlığı suçu oluşmaktadır.
Etkin Pişmanlık
Hırsızlık suçu, TCK md.168’te yer alan etkin pişmanlık hükümleri kapsamına alınmıştır. Bu kapsamda hırsızlık suçu neticesinde oluşan zararın giderilmesi halinde sanığa etkin pişmanlık hükümleri kapsamında cezasında indirim yapılabilecektir.
HAGB, Cezanın Ertelenmesi ve Adli Para Cezası
Mahkeme tarafından 2 (iki) yıl veya daha az süreli hapis cezasına hükmedilmesi, suç neticesinde oluşan zararın giderilmesi ve sanığın daha önce kasıtlı olarak işlediği bir suçtan mahkumiyetinin bulunmaması halinde hükmün açıklanmasının geri bırakılması hükümleri uygulanabilir.
Basit hırsızlık veya nitelikli halinin işlenmiş olması farketmeksizin cezanın ertelenmesine karar verilebilir.