Rehin veya tutu manasına da gelmektedir. Alacaklının alacağını güvence altına almak amacıyla kurulan ve borçlunun borcunu ödemediği takdirde taşınmazın paraya çevrilerek, satış bedelinden alacağını elde etme yetkisini veren sınırlı ayni haktır.
Emsal Karar
Yargıtay 12. Hukuk Dairesi’nin 2022/12513 E. ve 2023/2 K. sayılı kararı: ‘’Uyuşmazlık konusu, meskeniyet iddiasına dayalı haczedilmezlik şikayetine ilişkindir. Borçlunun daha önce ipotek ettiği taşınmazı hakkında sonradan haczedilmezlik şikayetinde bulunabilmesi için ipoteğin mesken kredisi, esnaf kredisi, zirai kredi gibi zorunlu olarak kurulmuş ipoteklerden olması gerektiği, zorunlu olarak kurulan ipoteğin meskeniyet şikayetine engel teşkil etmeyeceği ilkesinin bu ipoteğin sosyal amaçlı olarak verilen kredinin teminatını oluşturmasından kaynaklandığı, bunun dışında borçlunun serbest iradesiyle kurduğu ipoteklerin, adı geçenin daha sonra bu yerle ilgili olarak meskeniyet iddiasında bulunmasını engeller ise de; haciz tarihi itibariyle ipotek konusu borcun ödenmiş olması halinde ipotekle yükümlü bulunmayan taşınmaz hakkında meskeniyet şikayetinde bulunabileceği, dava konusu taşınmaz üzerindeki ipoteğin zorunlu ipotek olmadığı, haciz tarihinde ve halen kredi borcunun ödenmediği gerekçesine dayanılarak şikayetçinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.’’
Şartları
1)İpotek sözleşmesi tapu müdürlüğü tarafından resmi olarak düzenlenmelidir.
2)İpotek hakkı tapu kütüğüne tescil ettirilmelidir.
3)İpotek alacağa bağlı olarak tesis edilir. Bu sebeple ipotek tesis edilebilmesi için geçerli bir alacağın söz konusu olması gerekmektedir. Alacağın geçersiz olması halinde tapuya tescil edilmiş olsa dahi ipotek hakkı kazanılamaz.
Zamanaşımı
İlgili mevzuatlarda yapılan düzenlemeler gereğince alacakların zamanaşımı süreleri bulunmaktadır. Ancak bir alacak ipotekle güvence altına alınmış ve tapu kütüğüne tescil edilmiş olması halinde zamanaşımı süresi işlememektedir.
Paraya Çevrilme
Borçlunun, muaccel hale gelen borcunu ifa edememesi halinde, alacaklı tarafından rehinin paraya çevrilmesi yoluyla icra takibi başlatır ve taşınmazın satışını sağlayarak alacağını satış bedelinden tahsil edebilir.