Yusuf KANSU tarafından gönderildi.
İbraname, belgeyi imzalayan taraflar arasında herhangi bir alacak veya verecek kalmadığını gösterir yazılı belgedir. İbranameler pek çok konuda düzenlenebilir. Örneğin araç kazası yapılması halinde araç değer kaybı, araçtan yoksun kalma tazminatı ve kazadan kaynaklı diğer tüm alacaklara ilişkin olarak düzenlenebilir.
İş hukukuna ilişkin ibranameler ise işçinin hak etmiş olduğu ücreti, fazla çalışma alacağı, yıllık ücretli izin alacağı, ihbar tazminatı, kıdem tazminatı ve diğer tüm alacak kalemlerini kapsamaktadır.
Kanuni Düzenleme
TBK md.420: ‘’Hizmet sözleşmelerine sadece işçi aleyhine konulan ceza koşulu geçersizdir.
İşçinin işverenden alacağına ilişkin ibra sözleşmesinin yazılı olması, ibra tarihi itibarıyla sözleşmenin sona ermesinden başlayarak en az bir aylık sürenin geçmiş bulunması, ibra konusu alacağın türünün ve miktarının açıkça belirtilmesi, ödemenin hak tutarına nazaran noksansız ve banka aracılığıyla yapılması şarttır. Bu unsurları taşımayan ibra sözleşmeleri veya ibraname kesin olarak hükümsüzdür.
Hakkın gerçek tutarda ödendiğini ihtiva etmeyen ibra sözleşmeleri veya ibra beyanını muhtevi diğer ödeme belgeleri, içerdikleri miktarla sınırlı olarak makbuz hükmündedir. Bu hâlde dahi, ödemelerin banka aracılığıyla yapılmış olması zorunludur.’’
İbranamenin Geçerlilik Şartları
1)İşçinin, işverenden herhangi bir alacağı veya vereceği olmadığına ilişkin ibraname yazılı olmak zorundadır. Kamera, ses kaydı vb. delillerin bulunması şekil şartını ortadan kaldırmamaktadır.
2)İbraname, iş sözleşmesinin sona erdiği tarihten en az 1 (bir) ay süre geçtikten sonra imzalanmış olması gerekmektedir. Süre şartı, işverenin işçiye bir baskı yapmadan ibranamenin imzalandığını göstermektedir.
3)İbra konusu alacağın türü ve miktarı ibranamede açıkça belirtilmesi gerekmektedir. Örneğin ‘’İşverene ait işyerinde çalıştığım süreçte hiçbir hak ve alacağım kalmamıştır.’’ şeklinde ibraname geçerli değildir. Hak ve alacaklara ilişkin kalemler ve tutarları açıkça yazılmalıdır.
4)İşçinin çalıştığı süreçte hak etmiş olduğu işçilik alacaklarına ilişkin hesaplanan tutarın tamamı banka aracılığıyla işçi adına açılmış olan banka hesabına ödenmesi gerekmektedir.
İbranamenin geçerli olmasına ilişkin dökümü yapılmış olan 4 (dört) geçerlilik şartından herhangi birinin bulunmaması halinde ibraname geçersiz sayılacaktır.
Cezai Şartın Geçersizliği
TBK md.420/1’de düzenlendiği üzere hizmet sözleşmelerinde işçi aleyhine herhangi bir cezai şart koşulamaz. Böyle bir şart bulunsa bile işçi lehine yorumlama ilkesi gereğince cezai şart geçersiz kabul edilmektedir.