Yusuf KANSU tarafından gönderildi.
İş güvencesi kapsamında çalışan bir işçinin, iş akdinin haklı bir neden olmaksızın işveren tarafından feshedilmesi halinde işe tekrar dönmesini sağlayan dava türüdür.
Kanuni Düzenleme ve Emsal Karar
İş Kanunu md.18/1: ‘’Otuz veya daha fazla işçi çalıştıran işyerlerinde en az altı aylık kıdemi olan işçinin belirsiz süreli iş sözleşmesini fesheden işveren, işçinin yeterliliğinden veya davranışlarından ya da işletmenin, işyerinin veya işin gereklerinden kaynaklanan geçerli bir sebebe dayanmak zorundadır.’’
Yargıtay 9. Hukuk Dairesi’nin 2016/9467 E. ve 2019/21037 K. sayılı kararı: ‘’Davacının icra takibine konu ettiği dört aylık boşta geçen süre ücreti alacağına davalının itirazı üzerine takibin durması sonucu açılan itirazın iptali davasında verilen kararın temyizen dairemiz tarafından incelenmesi sonrasında dairemizin 12/11/2015 tarih, 2014/18007 esas 2015/ 32160 karar sayılı ilamında aynen "Feshin geçersizliği ve işe iade kararı sonrası, işçinin işe başlatılması için başvurusu ile işverenin işe davetinin de dürüstlük kuralı kapsamında samimiyet noktasında sorgulanması gerekir. İşçinin işe iade yönündeki başvurusu samimi olmalıdır. İşçinin gerçekte işe başlamak niyeti olmadığı halde, işe iade davasının sonuçlarından yararlanmak için yapmış olduğu başvuru geçerli bir işe iade başvurusu olarak değerlendirilemez.’’
Şartları
1)İşyerinde en az 30 (otuz) işçinin çalışması,
2)İşçinin sözleşmesi, belirsiz süreli iş sözleşmesi olması,
3)İşverenin iş akdini feshi haklı sebebe dayanmıyor olması,
4)İşçinin, söz konusu işyerinde en az 6 (altı) ay kıdemi bulunması gerekmektedir.
Arabuluculuğa Başvuru Şartı ve Süresi
İşçi, iş akdinin feshedildiği yönündeki açıklama kendisine ulaştığı tarihten itibaren 30 (otuz) gün içinde arabuluculuğa başvurmak zorundadır. İş sözleşmesinden kaynaklanan uyuşmazlıklarda arabuluculuk dava şartıdır. Bu sebeple arabuluculuğa başvurulmadan açılan davalar reddedilecektir.
Arabuluculuk sürecinin anlaşamama şeklinde sonuçlanması halinde, arabuluculuk son tutanağının düzenlendiği tarihten 2 (iki) hafta içerisinde işe iade davası açılması gerekmektedir.
Davanın Kabulü ve İşverenin İşe Başlatması
Arabuluculuk sürecinin olumsuz sonuçlanması neticesinde açılacak olan davanın kabulüne karar verilmesi ve işverenin işçiyi tekrar işe başlatması halinde, işveren sadece işçinin boşta geçen süre tazminatını ödemekle yükümlüdür.
Hesaplama, İşletilecek Faiz, Zamanaşımı, Görevli ve Yetkili Mahkeme
İşçinin işe iadesine karar verilmesi ve kararın kesinleşmesinden itibariyle, işçinin 10 (on) gün içerisinde işe başlatılması amacıyla işverene başvurması gerekmektedir. İşçinin, işveren tarafından işe başlatılmaması halinde, çıplak ücret üzerinden hesaplanacak olan en az 4 (dört), en fazla 8 (sekiz) aylık ücrete ve işçinin boşta geçirmiş olduğu süreye yönelik işçinin dava tarihindeki giydirilmiş aylık brüt ücreti üzerinden en fazla 4 (dört) aylık ücret ödemesine hükmedilir.
İşe başlatmama ve boşa geçen süre tazminatı işçiye ödenmemesi halinde, işçinin işe başlatılması gereken tarih itibariyle, işe başlatmama tazminatı için yasal faiz; boşta geçen süre tazminatı için mevduata uygulanan en yüksek faiz oranı uygulanır.
Boşta geçen süre tazminatına ilişkin alacağın doğduğu tarihten itibaren; işe başlatmama tazminatı ise davada verilecek karar sonrasında işçinin işverene başvurduğu tarihten itibaren 5 (beş) yıl içinde alacak zamanaşımına uğramaktadır.
İşe başlatmama ve boşta geçen süre tazminatına ilişkin görevli mahkeme İş Mahkemeleridir. İş mahkemelerinin olmadığı yargı çevrelerinde Asliye Hukuk Mahkemeleri görevlidir. Yetkili mahkeme ise davalının yerleşim yeri veya işyerinin bağlı olduğu yer mahkemeleridir.