İşyerlerinde bir veya birden fazla kişi tarafından diğer kişi ya da kişilere yönelik gerçekleştirilen, belirli bir süre sistematik biçimde devam eden, yıldırma, pasifize etme veya işten uzaklaştırmayı amaçlayan; mağdur ya da mağdurların kişilik değerlerine, mesleki durumlarına, sosyal ilişkilerine veya sağlıklarına zarar veren; kötü niyetli, kasıtlı, olumsuz tutum ve davranışlar bütünüdür.
Kanuni Dayanak ve Emsal Kararlar
İş Kanunu md.25 işçinin haklı nedenle iş akdini feshedebileceği halleri düzenlemektedir. Mobbinge ilişkin durumlar ise ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller ve benzerleri başlığı altında düzenlenmiştir.
Yargıtay 22. Hukuk Dairesi’nin 2015/11958 E. ve 2016/15623 K. sayılı kararı: ‘’Psikolojik tacizin en bariz örnekleri, kendini göstermeyi engellemek, sözünü kesmek, yüksek sesle azarlamak, sürekli eleştiri, çalışan iş ortamında yokmuş gibi davranmak, iletişimin kesilmesi, fikirlerine itibar edilmemesi, asılsız söylenti, hoş olmayan imalar, nitelikli iş verilmemesi, anlamsız işler verilip sürekli yer değiştirilmesi, ağır işler verilmesi ve fiziksel şiddet tehdidi sayılabilir.’’
Yargıtay 22. Hukuk Dairesi’nin 2013/693 E. ve 2013/30811 K. sayılı kararı: ‘’ İşçinin kendisine mobbing uygulandığına dair kuşku uyandıracak olguları ileri sürmesi yeterlidir: işyerinde mobbingin gerçekleşmediğinin ispat külfeti, işverene aittir.’’
İspat Yükü
İşçi, fotoğraf, video kaydı, whatsapp mesajlaşmaları, e-mail kayıtları, tanık beyanları ve diğer tüm hukuka uygun deliller ile ispat yükü her ne kadar işverene ait olsa dahi mobbinge ilişkin iddialarını kanıtlayabilir.
İşçinin, işyerinde mobbing uygulandığına dair beyanlarının mevcut olması halinde, mobbing uygulanmadığına dair ispat yükü işverene aittir.
İş Akdine Etkisi
Mobbinge uğrayan işçi, iş sözleşmesini haklı nedenle feshedebilir. İşverenin işçiye yönelik mobbing niteliğinde olan davranışları, İş Kanunu md.24 kapsamında işçi açısından haklı fesih nedeni oluşturmakta olup, iş sözleşmesi haklı nedenle feshedilebilir. Bu durumda işçi kıdem tazminatı, fazla mesai ücreti, ödenmeyen işçilik ücretleri, yıllık izin ücreti, hafta tatili ücreti, ulusal bayram ve genel tatil ücreti gibi işçilik alacak ve tazminatlarını talep edebilecektir.
Görevli ve Yetkili Mahkeme
Yetkili mahkeme, davalının ikamet adresinde yer alan veya işçinin işini yaptığı yer mahkemesinde dava açılabilir.
Görevli mahkeme, İş Kanunu veya iş akdinden kaynaklanan davalarda İş Mahkemeleri görevlidir ancak İş Mahkemelerinin bulunmadığı yerlerde Asliye Hukuk Mahkemeleri tarafından İş Mahkemesi sıfatıyla dava görülmektedir.