Yusuf KANSU tarafından gönderildi.
Ortaklığın giderilmesi eski tabirle izale-i şüyu davası, taşınır veya taşınmaz malların elbirliği veya paylı mülkiyete tabii olduğu durumlarda ortaklar, mirasçılar veya paydaşlar arasındaki birlikte mülkiyet ilişkisinin sona erdirilmesi amacıyla açılır. İzale kelimesinin anlamı gidermek, şüyu kelimesinin anlamı ortaklıktır.
Kanuni Dayanak
Ortaklığın giderilmesi davasına ilişkin hükümler TMK md.698 ve devamında düzenlenmiştir.
TMK md.698/1: ‘’Hukukî bir işlem gereğince veya paylı malın sürekli bir amaca özgülenmiş olması sebebiyle paylı mülkiyeti devam ettirme yükümlülüğü bulunmadıkça, paydaşlardan her biri malın paylaşılmasını isteyebilir.’’
Yargıtay 14. Hukuk Dairesi’nin 2016/2631 E. ve 2017/3035 K. sayılı kararı: ‘’Ortaklığın giderilmesi davalarında davalı tarafda davacı gibi aynı haklara sahiptir. Bu nedenle davacının paydaşlığın satış suretiyle giderilmesini istemesine karşı davalıların aynen taksim istemeleri mümkündür. Davacı davasından feragat etse dahi, davalılardan bir tanesi davanın devam etmesini isteyebilir’’
Ortaklığın Giderilme Şekli
Ortaklığın giderilmesi, satış yoluyla ya da aynen taksim edilmesi yoluyla gerçekleştirilebilir.
Satış yoluyla ortaklığın giderilmesi, ortaklık konusu malların (taşınır, taşınmaz vs.) icra kanalıyla satılarak elde edilen bedelin, paydaşlara payları oranında dağıtılmasıdır. Örnek olarak, ortaklık konusu malın bir otomobil olduğu düşünülürse, otomobilin paydaşlara taksim edilmesi mümkün değildir. Bu sebeple otomobilin satışı gerçekleştirilerek satış bedeli paydaşlara payları oranında dağıtılır.
Aynen taksim yoluyla ortaklığın giderilmesi ise ortaklık konusu malın paydaşlara payı oranında bölünmesidir. Örnek olarak ortaklık konusu malın, yol kenarında yer alan bir arsa olduğu düşünülürse arsanın paydaş sayısı kadar payları oranında bölünerek ortaklık giderilir.
Davanın Kime Karşı Açılacağı, Arabuluculuk Şartı ve Zamanaşımı
Ortaklığın giderilmesi davasını ortaklıkta yer alan bir veya birkaç paydaş, diğer paydaş veya paydaşlara karşı açabilir. Davanın açılması herhangi bir zamanaşımına bağlı değildir.
1 Eylül 2023 tarihi itibariyle, ortaklığın giderilmesi davasının açılabilmesi için arabuluculuk yoluna başvuru zorunlu hale getirilmiştir. Arabuluculuğa başvurulmaması halinde usulden ret kararı verilecektir.
Görevli ve Yetkili Mahkeme
Ortaklığın giderilmesi davasında görevli mahkeme Sulh Hukuk Mahkemeleridir.
Yetkili mahkeme, ortaklık konusu malın taşınamaz olması halinde taşınmazın bulunduğu yer mahkemesidir. Taşınmaz sayısı birden fazla ise herhangi birinin bulunduğu yer mahkemesidir. Ortaklık konusu malın taşınır olması halinde ise yetkili mahkeme, Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nda düzenlenen esaslara göre belirlenir.