Yusuf KANSU tarafından gönderildi.
Bir suçu işleme konusunda iradesi olmayan kişinin, başkasının etkilemesiyle, suç işleme kararı aldırılmasına suça azmettirme denir. Azmettiren kişi suçu işleme yönünde karar alınmasında önemli bir etkisinin olması sebebiyle işlenen suçun cezası ile cezalandırılır.
Yasal Düzenleme ve Emsal Karar
TCK md.38: ‘’Başkasını suç işlemeye azmettiren kişi, işlenen suçun cezası ile cezalandırılır.’’
Yargıtay 1. Ceza Dairesi’nin 2022/7328 E. ve 2023/2229 K. sayılı kararı: ‘’sanığın, öncesinde maktulü hiç tanımayan ve olağan koşullarda bir araya gelip iş yapması mümkün olmayan diğer sanıkta suç işleme kararının oluşması ve güçlendirilmesine yönelik azmettirme faaliyetlerini kesintisiz olarak sürdürmesi yanında işlenmesini düşündüğü eylem için gerekli maddi ve manevi yardım fiillerini de gerçekleştirdiği; buna göre sanık ...'ın azmettirmek suretiyle tasarlayarak bir suçun delillerini ortadan kaldırmak amacıyla öldürme suçunu işlediğinin kabulü gerektiği gözetilmeksizin, sanık hakkında yazılı şekilde yardım eden olarak cezalandırılması suretiyle sanık hakkında eksik ceza tayini hukuka aykırı bulunmuştur.’’
Azmettirenin Sorumluluğu
Suça azmettiren, azmettirdiği suçtan sorumludur.
Yargıtay 1. Ceza Dairesi’nin 1996/464 E. ve 1996/1519 K. sayılı kararı: ‘’Sanığı müessir fiilde bulunmaya azmettiren kimse, objektif sorumluluk esaslarına göre müessir fiilin tüm sonuçlarından azmettiren sanık gibi sorumludur. Verilen silahla öldürülenin yaralanması için, azmettirilen sanık anlaşma sınırını aşarak kasten adam öldürme suçunu işlemişse, TCY.nın 448 (449 veya 450), müessir fiilde bulunmaya azmettiren kişinin de 64/2, 452. maddeleri gereğince cezalandırılmaları yasaya uygundur.’’
Örnek vermek gerekirse, suç işleme yönünde iradesi olmayan kişi, azmettiren tarafından bir kişiyi yaralaması yönünde irade oluşturulduğu ancak failin tehdit, hakaret ve yaralama suçlarını işlemesi halinde azmettiren yalnızca yaralama suçundan sorumlu olur.
Cezanın Artırım Sebebi
Azmettiren altsoy veya üstsoy ilişkilerini kullanarak suç işlemeye azmettirmesi halinde azmettirene verilecek ceza üçte birinden yarısına kadar arttırılır.
Çocuk kabul edilen kişinin suça azmettirilmesi halinde altsoy veya üstsoy ilişkisi aranmaksızın azmettirene verilecek ceza arttırılır.
Suça Azmettirme ve Yardım Arasındaki Fark
Suça azmettirme, suç işleme düşüncesi olmayan kişiye suç işlemeye yönlendirme ve ikna etme durumu mevcuttur. Suça yardım etmede ise yardım eden maddi veya manevi destek veren konumundadır. Suça azmettirme halinde fail ile azmettiren kişi hakkında aynı cezaya hükmedilirken, suça yardımda kanundan alıntı yapıldığı üzere hükmedilen ceza üzerinden indirim uygulanır.